بربت (همچنین بربط) یا عود (همچنین رود)،سازی ایرانی از سازهای زهی زخمه‌ای است که در خاورمیانه و کشورهای عربی شمال آفریقا رواج دارد. کلمه بربط در واقع از دو واژه «بر» و«بط» تشکیل شده به معنی «مانند بط»(بط به معنی مرغابی است). شکل این ساز به مرغابی تشبیه شده چون سینه ی جلو داده و گردن کوچکی دارد.
دیدگاه دیگر این واژه را برگرفته از نام «باربد» نوازنده رود در دربار خسرو پرویز می‌داند. این واژه به صورت بربت نیز نوشته شده است. این ساز دارای ۱۰ تا ۱۳ سیم است.
چون سطح این ساز از چوب پوشیده شده،در کشورهای عربی به آن عود می گویند.(العود در زبان عربی به معنی چوب می باشد).
طول این ساز حدودا ۸۵ سانتی متر است و نوازنده آن را به صورت افقی روی ران پا گذاشته و می نوازد.

اجزای مختلف ساز عود:

کاسه ی طنینی

پل

خرک و سیم گیر

دسته

سر پنجه

گوشی ها

شیطانک

وترها یا سیم ها

کاسه طنینی و صفحه رو:

این قسمت به شکل گلابی است و از طول به ۲ قسمت مساوی تقسیم شده و از ترک‌های چوبی متعدد به هم پیوسته تشکیل شده است. صفحه روی بربط از جنس چوب است که برای صدادهی بهتر از چوب کاج استفاده می‌شود. دو دایره کوچک و یک دایره بزرگتر مشبک از جنس استخوان برای خروج صدا از کاسه روی صفحه تعبیه شده است و خرک در پایین صفحه قرار می‌گیرد.

پل:

در ۵ نقطه از صفحه به طرف داخل کاسه، پل‌هایی افقی متصل به صفحه وجود دارند که از تغییر شکل یافتن صفحه جلوگیری می‌کنند.

خرک و سیم‌گیر:

خرک بربط قطعه‌ای چوبی به طول تقریبی ۱۰ سانتی متر است که در قسمت پایین کاسه قرار می‌گیرد و روی آن شیارهای کم عمقی و ترها ایجاد شده‌اند.

معمولا خرک را مستقیما روی صفحه نمی‌چسبانند و بین خرک و صفحه، تکه‌ای چوب یا صدف قرار می‌دهند.

دسته:

بربط دارای دسته کوتاه چوبی، تقریبا به اندازه یک سوم طول کاسه و قطر حدود ۱۰ سانتی‌متر است.

سر پنچه:

سرپنجه یا جعبه گوشی‌ها محفظه‌ای است تو خالی که در ابتدای طول دسته قرار دارد و کمی متمایل به طرف عقب ساخته می‌شود. سر پنجه محل قرار گرفتن گوشی‌هاست و در هر طرف ۵ گوشی قرار دارد.

شیطانک:

قطعه چوب باریک و کم ارتفاعی است به عرض دسته و ار تفاع حدود یک میلی‌متر بین دسته و سر پنجه قرار می‌گیرد و وترها از درون شیار های کم عمق آن عبور می کنند.

تعداد و جنس وترها:

بربط دارای ۱۰ وتر است که ۲ به ۲ با هم همصدا کوک می‌شوند. در بعضی بربط‌ها بم‌ترین وتر را تکی می‌بندند و بیشتر برای صدای واخوان در نظر گرفته می‌شود.

جنس وترها از زه (روده تابیده گوسفند) یا ابریشم تابیده با روکش فلزی و یا سیم‌های نایلونی با ضخامت‌های مختلف است.

وسعت:

وسعت معمول صدای بربط حدود ۲ اکتاو است که به علت کوتاهی دسته ساز، حدود یک اکاو و نیم از منطقه صوتی وسط، صدادهی بهتری دارد.

مضراب:

جنس مضراب بربط از پر پرندگان بزرگ یا پلاستیک نرم است که با انگشتان دست راست گرفته می‌شود.

عود نوازهای معروف جهان:

از جمله نوازندگان معروف این ساز منیر بشیر بود. در کنار او می‌توان به نام‌هایی چون ریاض سنباطی، فرید الاطرش و انور برا اشاره کرد.

عود نوازان معروف ایرانی:

می‌توان به منصور نریمان، محمود رحمانی پور، اکبر محسنی،عبدالوهاب شهیدی و مجید ناظم پور، حسین بهروزی‌نیا، محمد فیروزی، ارسلان کامکار و سالار ایوبی، جمال جهانشاه، حسن منوچهری اشاره کرد

از عود نوازان معروف خطه جنوب کشور استادانی چون؛ علی محبوب، علی میرشکال، محمد رفیع اشعری، محمد منصور وزیری از جزیره قشم و حسین وفادار از بندر عباس چهره شاخص هستند.

اشعاری در وصف عود از شاعران نامدار ایرانی:

دانی که چنگ و عود چه تقریر می‌کنند / پنهان خورید باده که تعزیر می‌کنند  (حافظ)

مطرب مجلس بساز زمزمه ي عود/ خادم ايوان بسوز مجمره ي عود  (سعدی)

ای لولی بربط زن، تو مست‌تری یا منای پیش چو تو مستی، افسون من افسانه (مولانا)

من هیچ ندانم که مرا آن که سرشتاز اهل بهشت کرد یا دوزخ زشتجامی و بتی و بربتی بر لب کشتاین هر سه مرا نقد و ترا نسیه بهشت(خیام)

عود برقی:

ساخت عود برقی با الگوبرداری از گیتار الکتریک، یکی دیگر از تجربه های نوین عودسازی است که غالباً از سوی نوازندگان عرب دنبال می شود. در نخستین تجربه، ابتدا کاسه عود حذف شد ولی صفحه آن همچنان ایفای نقش می کرد.

در نوع دیگری از عودهای برقی، حتی صفحه ساز هم حذف شد و تنها یک قاب شبیه عود باقی ماند.